Derin Beyin Uyarımı ile Kulak Çınlaması Tedavi Edilebilir
Derin beyin stimülasyonu (DBS) beynin içine yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla Parkinson, distoni, tremor gibi rahatsızlıkların belirtilerini azaltmaya yönelik verilen elektrik uyarısıdır. Bilinci açık şekilde yapılan beyin ameliyatlarında yerleştirilen elektrotlar oluşturacağı uyarının enerjisini göğsün üst kısmına yerleştirilen pilden almaktadır. DBS şu an için klinikte yaygın olarak kullanılan semptomatik tedavi yöntemlerinden biridir. Cheung ve arkadaşları tarafından yapılan yeni bir çalışmada [J Neurosurg. 2019 Sep 24:1-10] tedaviye dirençli kulak çınlamasını (tinnitus) azaltmak veya tamamen gidermek amacıyla kullanılabildiği gösterilmiştir.
Kulak çınlaması toplumda %10-%15 arasında görülmektedir. Günlük yaşama olan olumsuz etkilerinden dolayı Avrupa ve ABD’de 13 milyon insan tedavi almıştır. Uygulanmakta olan farmakolojik ve davranışsal klasik tedaviler kulak çınlamasının neden olduğu dikkat eksikliği, stres, uyku bozukluğu, anksiyete, depresyon gibi yan etkileri azaltmaya yöneliktir. Bu tedavi yöntemleri uygulanmasına rağmen ABD’de 1 milyondan fazla insan çınlamanın günlük hayatlarını oldukça olumsuz etkilediğini, duygusal sorunlara yol açtığını ve konsantrasyonlarını azalttığını belirtmiştir. Klasik tedavi yöntemlerinin etkileri, bu insanlar için oldukça sınırlı kalmaktadır.
Cheung ve arkadaşları bu çalışmayla tinnitusun yalnızca temel yan etkilerini gidermeyi değil aynı zamanda duyulan titreme, vızıldama, kükreme, tıklama gibi sesleri DBS kullanarak ortadan kaldırmayı hedeflemiştir. Çalışmada, sadece şiddetli kulak çınlaması olan ve Parkinson, distoni gibi başka rahatsızlığı bulunmayan 6 hastanın kaudat çekirdeğine DBS elektrotları yerleştirilmiştir. Katılımcılardan birinin uygulanan girişimden bağımsız olarak gözlemlenen intihara meylinden dolayı DBS’si çıkarılmıştır. 5 katılımcı ile devam eden araştırma öncelikle verilen elektrik uyarılarının ayarlanması için 5 ila 13 ay arası değişen optimizasyon sürecinden geçmiştir. Her birey için optimize parametre değerleri süresi (μsec), frekansı (Hz), voltu (V) bulunduktan sonra 24 hafta boyunca bu değerlerde elektrik uyarısı verilmiştir. Yapılan çalışmanın değerlendirilmesi için girişimden önce ve girişim başladıktan sonra 24 hafta boyunca uyarımdan sonra testler yapılmıştır. Bu testlerde birincil değerlendirme olarak Fonksiyonel Tinnitus İndeksi, Yürütücü İşlevler, Çoklu Nörofizyolojik Test; ikincil değerlendirme olarak da Tinnitus Handikap Envanteri, Frontal Sistem Davranış Skalası, Kelime Tanıma Skoru ve odyometre kullanılmıştır.
Kulak çınlaması değerlendirme testleri olan Fonksiyonel Tinnitus İndeksi ve Tinnitus Handikap Envanterinde anlamlı bir düşme gözlenmesi tedavinin başarılı olduğunu göstermiştir. Hastaların tümüne uygulanan fonksiyon testlerinde anlamlı bir değişme olmazken, tedavinin başarılı olarak değerlendirildiği 3 hastanın Fonksiyonel Tinnitus İndeksi değerlerinde anlamlı şekilde düşüş görülmüştür. İkincil değerlendirme testi yapılan 4 hastada ise Tinnitus Handikap Envanteri değerleri düşmüş ve bu hastalar kendilerini tedavi öncesine göre daha iyi hissettiklerini ifade etmişlerdir. Sonuçta değerlendirmelere göre %60-%80 başarı sağlanmıştır. İlk defa kulak çınlaması için DBS kullanılmasında herhangi bir güvenlik probleminin olmadığı ve ilerleyen yıllarda bu yöntemin daha sık kullanılabileceği belirtilmiştir.
Yasin Durusoy
