Ağaçlar Psikolojimizi Koruyor
Yeşilin bol olduğu bir yerde stresimizin azaldığına ve zihnimizin rahatladığına çok kez şahit olmuşuzdur. Yeşil çevrenin psikolojimize olan etkisinin bunlarla sınırlı kalmadığını gösteren bir makale [PNAS March 12, 2019 116 (11) 5188-5193] Şubat 2019’da yayımlandı.
Araştırmada yeşil çevrenin çocukluk çağı boyunca varlığının ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde ortaya çıkabilecek psikolojik rahatsızlıklar üzerindeki etkileri incelenmiş. Çalışma popülasyonu olarak 1985 ve 2003 yılları arasında doğmuş ve ilk on yıl boyunca Danimarka’da yaşamış olan bireyler seçilmiş. Kriterlere uyan yaklaşık bir milyon bireyin yaşadığı çevredeki yeşil alan miktarı NDVI yöntemi ile hesaplanmış olup sağlıklı bitki örtüsünün çok bulunduğu bölgeler yüksek NDVI, az bulunduğu bölgeler ise düşük NDVI ile ifade edilmiş.
Çalışmaya göre kentleşme, ebeveynlerin sosyoekonomik durumu, aile geçmişi, ebeveyn yaşı, belediyelerin sosyoekonomik durumu ve bu faktörlerin bir kombinasyonunda yapılan düzenlemeler; psikolojik rahatsızlıkların NDVI ile olan ilişkisini değiştirmemiş. Yaşanılan yerin NDVI değerinin psikolojik bozukluk riski oluşturmada aile geçmişi ve ebeveyn yaşı ile kıyaslanabilir ölçüde, kentleşmeden daha yüksek ve ailenin sosyoekonomik durumundan biraz daha az öneme sahip olduğu gösterilmiş.
Çalışmada çocukluk çağında yaşanılan bölgede yeşil çevrenin varlığının ergenlik ve yetişkinlik döneminde psikolojik rahatsızlık oluşma riskini azalttığının gösterilmesinin ardından yeşil çevrenin en çok hangi yaş aralığını etkilediği anlaşılmaya çalışılmış. Elde edilen verilere göre sınır durum kişilik bozukluğu, alkol bağımlılığı ve spesifik kişilik bozukluğu oluşma ihtimalinin özellikle 3-4 yaş döneminde yeşil çevreden etkilendiği saptanmış. Diğer psikolojik rahatsızlıklar için ise etkilenilen spesifik bir yaş gözlenmemiş.
Sağlıklı yeşil bir çevrede çocukluk geçirmenin gelecekte oluşabilecek psikolojik rahatsızlık riskini nasıl azalttığı henüz çözülememiş olsa da bu çalışma yaşadığımız ve çocuklarımıza hazırladığımız çevreyi gözden geçirmemiz adına bir uyarı niteliği taşıyor.
Bedriye Nur Üstün
