Gençlerde Sosyal Medyanın Ruh Sağlığına Etkisi
Ergenlerde ruh sağlığı problemleri ve sosyal medyaya harcanan zaman arasında bir ilişki bulunuyor mu? Sosyal medyayı kullandıkça daha çok kullanma isteğiniz geliyor, hatta kimse ile iletişim kurmayıp yalnızca içinize dönmek, hissettiklerinizle yaşamınızı sürdürmek mi istiyorsunuz? Hissettiklerinizin fark edilmesi için kuralları çiğnemeyi mi tercih ediyorsunuz? Günlük aktiviteleriniz, çalışmalarınız ve sosyal ortamlarda geçirilen keyifli vakitler artık sosyal medyadan daha mı önemsiz?
2018 Pew Araştırma Merkezi tarafından yapılan ankette, ABD’deki ergenlerin %97’sinin en popüler 7 sosyal medya platformundan en az birini (YouTube, Instagram, Snapchat, Facebook, Twitter, Tumblr ve Reddit) kullandığını bildirilmiştir. ABD’de Kira E. Riehm ve arakadaşları 6595 ergenle 3 yıl boyunca yapılan prospektif çalışmada [JAMA Psychiatry. 2019 Sep 11:1-9], günlük sosyal medyanın kullanım süresinin ruh sağlığı açısından zararlı olduğu öne sürülmüştür. Ergenler arasında problemlerin içselleştirilmesi (depresif, endişeli, somatik şikayetler vb.) ve problemlerin dışsallaştırılması (saldırgan, kural kırıcı vb.) arasındaki ilişki araştırılmıştır.
Çalışmada ruh sağlığı problemleri bireysel ihtiyaçların global değerlendirme ölçeği (GAIN-SS) ile değerlendirilmiştir. Semptomların varlığında problemlerin ruh sağlığını olumsuz etkilediği teşhisinin konulabilmesi için söz konusu davranışların geçen ay veya 2 ila 12 ay süre ile devam ediyor olması gerektiği ifade edilmiştir.
6595 ergenden oluşan örneklemin %9,1’i yalnızca içselleştirme sorunlarını, %14,0’ü yalnızca dışsallaştırma sorunlarını, %17,7’si komorbid içselleştirme ve dışsallaştırma sorunları bildirmiştir, geri kalan %59,3 hiçbir sorun bildirmemiştir. Toplam 1125 ergen (%16.8) sosyal medya kullanmadığını, 2082’si (%31.8) günde 30 dakika veya daha az, 2000’i (%30.7) 30 dakikadan fazla 3 saatten az, 817’si (%12.3) 3 saatten fazla 6 saatten az, 571’i ise (8.4%) 6 saatten fazla zaman geçirdiğini bildirmiştir.
Sosyal medyada geçirilen zaman arttıkça hem içselleştirme sorunlarının hem de komorbid içselleştirme ve dışsallaştırma sorunlarının orantılı olarak arttığı tespit edilmiştir. Öte yandan, yalnızca dışsallaştırma sorunları ile sosyal medya kullanım süresi arasında bir ilişki olmadığı gözlemlenmiştir.
Kira E. Riehm ve arkadaşlarının çalışması, sosyal medyada harcanan zamanın artmasının, ergenlerdeki problemlerin içselleştirilmesi için bir risk faktörü olabileceğini göstermektedir. Gelecekteki araştırmalar, sosyal medya kullanımının sınırlandırılması, medya okuryazarlığının arttırılması beklenmektedir. Sosyal medya platformlarının yeniden tasarlanma aşamasında yapılacak yeni düzenlemelerin zihinsel sağlık sorunlarının yükünü azaltmada etkili bir araç olup olmadığını belirlemelidir.
Halit Kaadan
